2019-07-19

Gabinet Profilaktyki Stomatologicznej Żywiec
dla Dzieci z siedzibą
w Szkole Podstawowej Nr 5 w Żywcu
ul. Powstańców Śląskich 4
e-mail_profilstom@gmail.com
Tel. 33 861-42-56

Sprawozdanie - rok 2018/2019

Informacja dotycząca działań zdrowotnych, zrealizowanych w gminie Żywiec w ramach samorządowego programu zdrowotnego o charakterze edukacyjno-profilaktycznym, p.t.: „Zapobieganie próchnicy zębów u dzieci i młodzieży z Żywca”.

1. Działania zdrowotne, którymi zostały objęte dzieci z przedszkolnych placówek oświatowych w Żywcu, w roku szkolnym 2018/2019.

Wszystkie założenia programowe skierowane do dzieci przedszkolnych, dotyczące edukacji i promocji zdrowia jamy ustnej oraz profilaktyki stomatologicznej zostały zrealizowane.

Informacje, opisujące cel programu oraz działania prozdrowotne, zaplanowane do przeprowadzenia zarówno na terenie danego przedszkola, jak i w Samorządowym Gabinecie Profilaktyki Stomatologicznej dla Dzieci, zostały dostarczone do przedszkoli i umieszczone na tablicach ogłoszeń. W programie wzięły udział dzieci 5- i 6-letnie, z przedszkola nr: 1, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13 w Żywcu, których rodzice wyrazili zgodę na udział w Programie.

Na terenie przedszkoli przeprowadzono:

a. instruktaże higieniczne, połączone z nauką mycia zębów przy wykorzystaniu modelu zgryzu, demonstrowano niezbędne przybory służące do utrzymania właściwej higieny jamy ustnej (szczoteczki i pasty dostosowane do wieku, nitki dentystyczne, płyny, etui na szczoteczki),

b. pięciokrotną (w razie potrzeby sześciokrotną), grupową fluoryzację zębów żelem fluorowym „Elmex-żel”,

c. dzieciom wyświetlono, a następnie omówiono krótkie filmy edukacyjne promujące zdrowe uzębienie: „Akademia Aquafresh”, „Doktor Ząbek i Legenda Zębolandii”, „W poszukiwaniu zaginionego uśmiechu”, „ABC profilaktyki”, „Wróżka Zębuszka”.

d. na podstawie literatury pomocniczej do realizacji zadań wychowania zdrowotnego w przedszkolu, przeczytano dzieciom książeczki edukacyjne o tematyce stomatologicznej, m.in.: „O tym jak Rudeczkę rozbolał ząb”, „Przygoda Grzesia”, „Myję ząbki już od rana”, „Zuzia idzie do dentysty”, „Moja przyjaciółka dentystka”.

Wśród dzieci przeprowadzono pogadanki tematyczne:

• co to jest próchnica?
• co to jest zdrowe odżywianie (na podstawie piramidy żywienia)?
• co to jest fluor, jaka jest jego rola oraz jaki wpływ na zęby mają cukry?
• co się dzieje podczas pierwszej wizyty w gabinecie dentystycznym?
• co to jest i na czym polega wizyta adaptacyjna w gabinecie stomatologicznym?
• dlaczego należy kontrolować systematycznie zęby?
• omówiono 5 zasad „co należy robić, aby zęby były zdrowe?”

Każda grupa przedszkolna otrzymała prezent w postaci kalendarza szczotkowania zębów. Kalendarze kontroli mycia zębów, które zawieszono w łazienkach przedszkolnych, miały za zadanie przypominać dzieciom o obowiązku codziennego mycia zębów po posiłku. 

Każde dziecko, które uczestniczyło w zajęciach edukacyjnych na terenie przedszkola, otrzymało kolorowankę, tematycznie związaną z przeprowadzonymi zajęciami, składankę o charakterze edukacyjnym „Myszka Elinka” promującą zdrowe uzębienie oraz odznakę „Uśmiechnięta Buźka”.

Dodatkowo, w każdym przedszkolu, uzębienie dzieci 5- i 6-letnich zostało poddane wstępnej ocenie wzrokowej, która miała na celu ustalenie obecności w jamie ustnej zębów trzonowych stałych - zębów szóstych. Dzieci z wyrżniętymi zębami szóstymi zostały zaproszone wraz z rodzicami do Samorządowego Gabinetu Profilaktyki Stomatologicznej dla Dzieci, gdzie mogły skorzystać z bezpłatnej profilaktyki stomatologicznej. Zaproszenie do Gabinetu Profilaktyki Stomatologicznej dotyczyło propozycji:

• wizyta adaptacyjna,
• przegląd jamy ustnej i lakowanie zębów szóstych,
• edukacja zdrowotna, w kierunku zdrowia jamy ustnej.

Działania edukacyjne skierowane były do dzieci oraz ich rodziców/opiekunów.

Rodzicom dzieci przedszkolnych przedstawiono również inne rozwiązania dotyczące możliwości korzystania z profilaktyki stomatologicznej w gabinetach stomatologicznych, które mają podpisaną umowę z NFZ na świadczenie usług ogólnostomatologicznych. Informacje pisemne na ten temat umieszczono na tablicach ogłoszeń w każdym przedszkolu.

Wizyty adaptacyjne

Dzieci przedszkolne, jak co roku, zostały zaproszone do Gabinetu Profilaktyki Stomatologicznej dla Dzieci na wizyty adaptacyjne: indywidualne - z rodzicami, lub zbiorowe - z grupą przedszkolną (wszyscy dyrektorzy zostali poinformowani o takiej możliwości). Na wycieczkę do Gabinetu pod opieką nauczyciela wybrały się dzieci przedszkolne z placówek: Przedszkole Nr 8 (filia) i 9 oraz Przedszkole Nr 11 w Żywcu.

Wizyty grupowe dla przedszkolaków związane były z realizacją przedszkolnych podstaw programowych obszaru edukacyjnego oraz problematyki zdrowotnej. Podczas wizyt adaptacyjnych, dzieci miały okazję zapoznać się z charakterem wykonywanej pracy w gabinecie, mogły obejrzeć sprzęt stomatologiczny, narzędzia, zapoznać się z personelem Gabinetu. Każda wizyta adaptacyjna zakończona była wspólnym oglądaniem filmu edukacyjnego, który później omawiano z dziećmi. Podczas wizyt, dzieci częstowane były zdrową przekąską soczkiem/napojem oraz do wyboru bezcukrową gumą do żucia lub cukierkiem bez cukru.

Z kolei dzieci, które Gabinet Profilaktyki Stomatologicznej odwiedziły indywidualnie - z rodzicami, po zakończonej wizycie i przeprowadzonym przeglądzie zębów, otrzymały nagrodę „za odwagę” w postaci naklejki „Dzielny pacjent”, „Medal Wróżki Zębuszki”, „Odznaka Dzielnego Bohatera” oraz (do wyboru) drobne gadżety (szczoteczki, kubeczki, kalendarze mycia zębów, pasty do zębów). Każdy rodzic lub opiekun, otrzymał bloczek z wyznaczonym terminem kolejnej wizyty profilaktycznej, wyczerpujące informacje dotyczącego dalszego postępowania profilaktycznego oraz ulotki edukacyjne, informujące o tym, jak należy prawidłowo i skutecznie dbać o higienę jamy ustnej u dzieci i dorosłych oraz zapobiegać próchnicy zębów. Rodzice, których dzieci podczas przeglądu jamy ustnej miały stwierdzoną próchnicę zębów lub nieprawidłowości zgryzu, zostali poinformowani o niezbędnej wizycie u dentysty lub ortodonty. Przekazane porady i poruszany w rozmowach temat profilaktyki stomatologicznej oraz innych zagadnień z obszaru zdrowia, spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony rodziców. Wszyscy rodzice w karcie profilaktyki stomatologicznej wyrazili pisemną zgodę na proponowane zabiegi profilaktyczne i edukację zdrowotną, a rodzice uczniów Szkoły Podstawowej Nr 5 w Żywcu, dodatkowo wyrażali zgodę pisemną na listach klasowych.

2. Działania profilaktyczne i edukacyjne dotyczące dzieci szkolnych - zabiegi planowane

W ramach zabiegów planowanych, edukacją zdrowotną i profilaktyką stomatologiczną objęto uczniów z placówek oświatowych:

a. Szkoła Podstawowa nr 1: uczniowie z klas: I, II i VI oraz VII

b. Szkoła Podstawowa nr 2: uczniowie z klas: I i II

c. Szkoła Podstawowa nr 5: uczniowie z wszystkich klas

d. Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1: uczniowie z klas: I, II oraz VI

e. Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 2: uczniowie z klas: I, II oraz VI i VII

Uczniowie z wyznaczonych grup wiekowych (6-, 7-, 8- oraz 12-13-latki) otrzymali zaproszenia do gabinetu oraz propozycję dotyczącą: przeglądu jamy ustnej, lakowania zębów szóstych (klasy I i II) oraz siódmych (klasy VI, VII). W trakcie wizyt profilaktycznych każdy uczeń, oprócz zaplanowanego zabiegu profilaktycznego, miał przeprowadzony przegląd jamy ustnej, indywidualny instruktaż higieniczny oraz przedstawione wskazówki dalszego postępowania profilaktyczno-leczniczego. Dzieci na zakończenie wizyty otrzymały próbki past do zębów, naklejki „dzielny pacjent”, nici dentystyczne, długopisy, maskotki oraz inne gadżety (w miarę możliwości i środków). Dyrektorzy poszczególnych placówek otrzymali na piśmie wyczerpujące informacje dotyczące przeprowadzonych działań zdrowotnych, którymi objęto dzieci/uczniów z danego przedszkola/szkoły.

Zabiegi nieplanowane

Dodatkowo, w ramach zabiegów nieplanowanych, czyli nie ujętych w harmonogramie pracy na rok 2018/2019 przeprowadzono profilaktykę stomatologiczną - przeglądy jamy ustnej, lakowanie zębów trzonowych, ew. uzupełnianie laku u dzieci z pozostałych grup wiekowych, nie ujętych w harmonogramie pracy, ze wszystkich placówek oświatowych podległych gminie Żywiec, w tym również gimnazjaliści klas III, którzy zgłosili się do gabinetu pod opieką rodzica/opiekuna.

Informacje dodatkowe:

W Gabinecie Profilaktyki Stomatologicznej w roku szkolnym 2018/2019, ze względu na brak pielęgniarki w szkole o określonej porze, udzielono pomocy przedmedycznej 98 uczniom Szkoły Podstawowej Nr 5 w Żywcu. Pomoc dotyczyła najczęściej doznanych na terenie szkoły urazów wśród dzieci oraz skaleczeń, stłuczeń, bólów głowy, brzucha, wymiotów, omdleń, krwawień z nosa. Dzieci do gabinetu przyprowadzane były przez nauczycieli. Udzielona pomoc miała charakter pro bono.

Dr n. med. Urszula Kalińska

Specjalista Zdrowia Publicznego

Kierownik Gabinetu Profilaktyki

Stomatologicznej dla Dzieci w Żywcu